Feest- en gedenkdagen in Zuid-Afrika

Welke dagen gelden in Zuid-Afrika als public holidays (en waarom)?

In Zuid-Afrika worden verschillende feest- en gedenkdagen gevierd. Net zoals in de rest van de wereld zijn dat feesten als Kerstmis en Pasen, maar daarnaast heeft Zuid-Afrika zelf nog een aantal dagen waarop het een specifieke gebeurtenis uit de geschiedenis van Zuid-Afrika viert of gedenkt.

Vaak gelden deze dagen als public holidays: dagen waarop Zuid-Afrikanen vrij zijn van werk of school en veel bedrijven, winkels en andere instellingen gesloten zijn.

Hieronder een overzicht van de feest- en gedenkdagen (vrije dagen) in Zuid-Afrika voor 2018.

1 Januari - Nieuwjaarsdag

21 Maart - Human Rights Day
Opvallend is dat de rest van de wereld Human Rights Day op 10 december viert: in Zuid-Afrika gebeurt dat op 21 maart, ter nagedachtenis aan Sharpeville in 1960, een van de grootste drama’s uit de geschiedenis van Zuid-Afrika. In dat jaar – midden in Apartheid – werden tijdens een protest tegen de zojuist ingevoerde pasjeswetten, die het zwarten in Zuid-Afrika gebood om altijd een zogenaamde ‘dompas’ bij zich te dragen, 69 onschuldige betogers gedood door politievuur. Zuid-Afrika eert op Human Rights Day de Rechten van de Mens, zodat de natie het drama van Sharpeville nooit zal vergeten.

30 maart - Goede Vrijdag
2 april - Tweede Paasdag (in Zuid-Afrika noemt men deze Tweede Paasdag ook wel ‘Family Day’)

27 april - Freedom Day
Freedom Day is eeen typisch Zuid-Afrikaanse feestdag, waarop men terugdenkt aan de eerste post-Apartheid, democratische verkiezingen die op 27 april in 1994 plaatsvonden. Het waren de eerste vrije, nationale verkiezingen in Zuid-Afrika waarbij iedereen – blank, coloured en zwart – mocht stemmen; vandaar de nadruk op ‘freedom’ tijdens deze feestdag. De verkiezingen wezen Nelson Mandela aan als eerste democratische president van Zuid-Afrika.

1 mei - Dag van de Arbeid
In Nederland is de Dag van de Arbeid geen officiële vrije dag, in Zuid-Afrika wel. De dag doet herinneren aan de internationale strijd die arbeiders en hun vakbonden hebben geleverd voor solidariteit, goede werkomstandigheden en wettelijk vastgelegde rechten voor arbeiders wereldwijd. In Zuid-Afrika heeft deze dag ook nog een extra lading: in het pre-1994 tijdperk wilden arbeiders en vakbonden per se dat 1 mei een nationale vrije dag werd, met name om hun onvrede en weerzin tegen het Apartheidsregime en haar beleid uit te drukken.

16 juni - Youth Day

Youth Day wordt niet alleen in Zuid-Afrika, maar in enkele andere landen ter wereld eveneens gevierd, waaronder landen als China, India, Iran en Turkije. Doorgaans staat tijdens Youth Day, de naam zegt het al, de jeugd van een land centraal. Zuid-Afrika herdenkt op 16 juni het begin van de opstand in Soweto (de grootste township van Johannesburg), waar in 1976 duizenden studenten de straat op gingen om te protesteren tegen de invoering van het Afrikaans als voertaal op zwarte scholen. De betoging eindigde in een massale schietpartij die drie dagen aanhield. Volgens officiële cijfers kostten de onlusten aan 23 mensen het leven, maar het werkelijke aantal wordt op 500 geschat. Het beeld van het dode 13-jarige zwarte jongetje Hector Pieterson, die wordt weggedragen door zijn zus en een vriend, gingen de hele wereld over.

9 augustus - National Women's Day
National Women’s Day wordt elk jaar gevierd in Zuid-Afrika en herdenkt het protest van twintigduizend vrouwen op 9 augustus 1956 in Pretoria op de been bracht om te protesteren tegen de pasjeswet, waarmee zwarte Zuid-Afrikanen volgens de Population Registration Act gedwongen werden altijd een pasje bij zich te hebben. Op elke pas stond aangegeven waar de betreffende persoon woonde en in welke gebieden hij of zij mocht komen voor werk. Tot 1956 waren alleen mannen verplicht een pas te dragen, maar deze wet dreigde te worden uitgebreid naar de vrouwen. Tijdens het protest wilden de vrouwen een petitie met 100.000 handtekeningen aan de bevoegde minister aanbieden, maar die gaf niet thuis.

24 september - Heritage Day
Heritage Day is in principe de dag waar het culturele erfgoed van Zuid-Afrika gevierd wordt. In de volksmond wordt de dag tegenwoordig ook wel Nationale Braaidag genoemd, aangezien ‘braaien’ een belangrijk onderdeel van dit erfgoed uitmaakt. Traditie is dan ook om deze dag braaiend met familie en vrienden door te brengen. In de meer geschiedkundige, niet-culinaire zin des woords viert Zuid-Afrika op deze dag haar rijke culturele verleden waarin verschillende mensen, culturen, rituelen en tradities een bijzondere rol spelen. De dag werd door het eerste democratische gekozen parlement ingevoerd als nationale vrije dag en in 1995 voor het eerst gevierd.

16 december - Day of Reconciliation
Day of Reconciliation staat voor Dag van Verzoening, die in heel Zuid-Afrika op 16 december gevierd wordt. De dag heeft voor iedereen in Zuid-Afrika een bijzondere betekenis. De dag werd na de afschaffing van Apartheid in het leven geroepen als nationale vrije dag – mede met het idee om onderlinge eenheid in het land te creëren. Voor Afrikaners geldt 16 december als een religieuze feestdag waarop de overwinning van de Voortrekkers op de Zulu’s tijdens de Slag bij Bloedrivier op 16 december 1838 gevierd wordt. Zij noemen de dag ook wel ‘Day of the Covenant’ of ‘Dingaan’s Day’. Voor Afrikaanse culturen herinnert 16 december ook aan de oprichting van de bewapende militaire vleugel van het ANC, genaamd Umkhonto weSizwe (MK), in 1961. 

11 februari 1990: de dag waarop Nelson Mandela als een vrij man de Victor Verstergevangenis in Paarl uitloopt

25 december - Eerste Kerstdag
26 december - Tweede Kerstdag (Day of Good Will)

NB: Het is niet altijd met zekerheid te zeggen welke winkels, restaurants, wijnhuizen en musea in Zuid-Afrika op deze vrije dagen gesloten zijn. Over het algemeen geldt dat grote winkelcentra zoals de V&A Waterfront nagenoeg 365 dagen per jaar geopend zijn, evenals de kleinere 24/7 shops in de steden.

Bij restaurants en andere toeristische aangelegenheden zoals township tours, wijnhuizen en musea is het verstandig even van te voren te checken of ze open zijn.

Om altijd op de hoogte te zijn van al het laatste en leukste nieuws in Kaapstad, volg je ons via Facebook, Twitter en onze maandelijkse gratis nieuwsbrief! Mooie foto’s van Kaapstad posten we regelmatig op Instagram.