13 x dingen die je moet weten over vrijwilligerswerk in Zuid-Afrika

Voor iedereen die overweegt een bijdrage te leveren aan een betere wereld…

Vrijwilligerswerk doen staat hoog op het verlanglijstje van veel mensen. Het idee om een paar maanden iets te kunnen betekenen voor mensen en dieren in een ander land spreekt tot de verbeelding – want zo goed als wij het in Nederland hebben, hebben veel mensen het elders niet.

(Last update: augustus 2018) 

Er zijn veel vragen en soms ook onduidelijkheden over vrijwilligerswerk. Daarom een lijstje ‘dingen die je moet weten over volunteerwork in Zuid-Afrika’. Met dank aan hét bureau in Kaapstad dat jaarlijks tientallen Nederlandse en internationale vrijwilligers plaatst bij bijzondere projecten in en om Kaapstad.


Feit: het is/wordt zonder twijfel één van de meest bijzondere ervaringen uit je leven

1. Echt inzicht in een andere cultuur en andere wereld
Vrijwilligerswerk is dé manier om jezelf voor een tijd onder te dompelen in een andere wereld, met andere mensen en een andere cultuur. In tegenstelling tot een vakantie of tijdje backpacken, is een paar maanden meedraaien in die andere samenleving dé manier om ‘m ook écht te leren kennen.

2. Vaarwel comfortzone!
Voortbordurend op #1: het feit dat je je eigen vertrouwde omgeving inruilt voor een compleet nieuwe, onbekende, maakt dat je inzichten, levenslessen en ervaringen opdoet die je anders nooit meegemaakt had. En die zijn onbetaalbaar én hebben vaak grote invloed op jezelf, je visie op de wereld en daarmee ook op je toekomst. 

3. Hoe langer, hoe beter
Dat wil zeggen: te kort is behalve niet goed, ook vaak niet mogelijk. Er geldt een minimumeis van drie maanden – dat is niet alleen voor jou, maar ook voor het project. Er bestaan projecten of organisaties die korter dan drie maanden ook ‘toestaan’, maar houd er rekening mee dat je vaak minimaal een maand nodig hebt om te wennen en te settelen, en zeker wanneer je met andere mensen en kinderen werkt, is het belangrijk dat het verloop van vrijwilligers niet te groot (en snel) is. Denk aan kinderen in wees- en opvanghuizen: zijn ze net aan je gehecht, en dan vertrek je alweer (en vice versa). Kortom: minimaal 3 maanden, tot zo lang als je wil.

4. Als je denkt dat je de wereld gaat verbeteren: helaas, dat ga je niet.
Althans, niet de hele wereld. Je gaat een klein stukje van de wereld beter maken, en dat is geweldig. Maar je gaat niet het nieuwe beleid van een opvanghuis bepalen, en je gaat helaas ook niet de armoede oplossen. Hoe mooi het ook is dat je met die idealen deze kant opkomt – als je dat in je hoofd hebt, word je waarschijnlijk teleurgesteld.


De wereld verbeter je helaas niet in een paar maanden, maar in die tijd kun je wél een heleboel huizen bouwen...

5. Laat je denkbeelden los
Wij westerlingen hebben nogal eens de neiging te denken dat we de wijsheid in pacht hebben. Dat is deels waar, en deels niet. Maar waar het vooral om gaat, is dat je die kunt loslaten en je écht kunt openstellen voor hoe het er in een andere wereld (hier, dus) aan toegaat. Een bijzondere en leerzame gewaarwording.

6. Kleine dingen kunnen heel groot(s) zijn
Leer blij te zijn met kleine stapjes en ontwikkelingen, in plaats van het realiseren van grote behandelplannen – dat gaat namelijk niet per se gebeuren. Kleine verschillen die je wél kunt maken (een glimlach; een geverfd, brandwerend huis; een geslaagd sporttoernooi voor kinderen, etc.).

7. Er zijn heel veel verschillende projecten waar je meer dan welkom bent
Denk aan wees- en opvanghuizen, bouwprojecten in townships, coachingprojecten, wildlife awareness projecten (bijvoorbeeld om bewustzijn over stropen te vergroten), sportprojecten in townships, en talloze andere projecten.


Organiseren of begeleiden van sportprojecten is slechts één van de vele mogelijkheden

8. Het maakt niet uit hoe oud je bent
De minimum leeftijd om vrijwilligerswerk in Zuid-Afrika te kunnen doen is doorgaans 18 jaar, een maximum leeftijd bestaat niet.

9. Zuid-Afrikanen zijn écht heel erg vriendelijk
Wat ze zeggen is waar: mensen in Zuid-Afrika zijn echt bovengemiddeld vriendelijk, dankbaar en warm. Niet alleen de mensen waar je op je project mee werkt, maar ook de mensen in winkels, op straat, in de bus… overal!

10. Andere vrijwilligers en stagiair(e)s zijn dat trouwens ook…
Eén van de voordelen van je vrijwilligersproject regelen via een bemiddelingsbureau (waarover later meer) is dat je via hen meteen in een leuk sociaal netwerk van andere vrijwilligers en stagiair(e)s terechtkomt. Lees: borrels, feestjes, weekendjes weg, dat idee.

11. De organisatie is voorbereid op je komst
Nóg een voordeel van het inschakelen van een bemiddelingsbureau: de organisatie is niet alleen voorbereid op je komst, maar ook weet je zeker dat het om een ‘goed’ project gaat. Dat wil zeggen dat de organisatie goed in elkaar zit, er iemand is om je te begeleiden, etc. Er bestaan helaas ook projecten die aangeven dat vrijwilligers welkom zijn, maar als je er eenmaal voor de deur staat, lijkt niemand van je komst op de hoogte te zijn… 

12. 24-uur per dag hulp en advies
Juist, nog een plus van het vangnet dat ‘bemiddelingsbureau’ heet. Of je nou advies nodig hebt, acuut het nummer van een huisarts wil weten of heimwee hebt en even met iemand wil praten…

13. Reizen vanuit Zuid-Afrika: Go!
Het mooiste is om je bijzondere tijd als vrijwilliger te combineren of af te sluiten met een mooie reis door Zuid-Afrika, of zelfs in combinatie met de buurlanden. Tenslotte ben je vast niet heel vaak aan deze kant van de wereld, dus dan kun je er maar beter meteen zoveel mogelijk uithalen. Denk aan georganiseerde overland tours met een organisatie als Nomad Tours, of huur een auto en rijd met een groep vrienden naar Namibië…

Ervaringen van vrijwilligers lezen? Lees dan het verhaal van Kim Looischilder die lesgeeft op een Zuid-Afrikaanse basisschool.

Meer informatie of benieuwd naar de mogelijkheden? Mail dan naar info@4exchange.nl.

Volg KaapstadMagazine.nl via Facebook en Twitter om als eerste te weten wat er allemaal gebeurt in en om Kaapstad. Schrijf je ook in voor de gratis maandelijkse nieuwsbrief. Mooie foto’s van de Moederstad posten we dagelijks op Instagram.