Een nieuwe kijk op Kaapstad
Kaapstad over tien jaar een nachtmerrie-maatschappij? Recensent Lianne stelt ons gerust.
Lianne van Leeuwen (24) woont sinds Januari 2008 in Zuid-Afrika. Ze heeft in 2011 negen maanden in Kaapstad gewoond, maar ook nu ze terug is in woonplaats Port Elizabeth, zoekt ze de Mother City nog vaak op.
Regelmatig verrijkt Lianne KaapstadMagazine.nl met recenies over bijzondere boeken over Zuid-Afrika. Deze keer een boekrecensie over Moxyland, een boek geschreven door de in Kaapstad wonende auteur Lauren Beukes.
Een sciencefiction verhaal dat zich afspeelt in Kaapstad? Yes please! Als groot fan van George Orwell’s Animal Farm (1945) en Nineteen Eighty-Four (1948) was ik erg benieuwd naar een Zuid-Afrikaanse variant van hetzelfde genre.
In Moxyland heeft Lauren Beukes het toch redelijk oude concept een authentieke Zuid-Afrikaanse draai gegeven door het in een nieuw jasje te steken. Haar boek beschrijft hoe Kaapstad er over tien jaar uit zou kunnen zien. En dat blijkt geen mooi plaatje te zijn.
Geïnjecteerde nanobots
In het eerste hoofdstuk laat Kendra, één van de hoofdpersonen, zich vrijwillig injecteren met nanobots. Hierdoor is ze voor de rest van haar leven verslaafd zijn aan Ghost. Aangezien ze nu regelmatig haar dorst moet lessen met dit koeldrankje, wordt ze een levende advertentie.
Nanobots? Ghost? Levende advertenties? In Kaapstad? Jazeker, en dat is pas het begin.
Als lezer word je snel meegetrokken in Beukes’ wereld. De inwoners hebben mobiele telefoons die tevens als toegangspas, betalingsbewijs, en identiteitskaart dienen. Bovendien kan de politie de telefoons afzetten en de eigenaar een electrische schok toedienen indien deze opstandig is. Als laatste uitweg kan de SIM-kaart zelfs ongeldig gemaakt worden, waardoor de rebel letterlijk ‘disconnected’ is van de wereld.
Een andere manier waarop de Kaapstad-bewoners van de toekomst in bedwang worden gehouden is door de verspreiding van een virus tijdens rellen. Alle betrokkenen worden besmet en moeten zich binnen drie dagen bij een kliniek melden voor tegengif. Zo niet, dan vallen hun lichaamsfuncties langzaam uit. Bij de kliniek zal de zieke ongetwijfeld ook wat vragen moeten beantwoorden waar hij/zij het virus opgelopen heeft. Maar zonder tegengif volgt binnen 72 uur een pijnlijke dood.
Totalitaire maatschappij
De hoofdstukken worden afwisselend verteld door de ogen van de vier hoofdpersonen in Moxyland. Kendra, Toby, Lerato en Tendeka vechten allemaal op hun eigen manier tegen de maatschappij en het verhaal draait om deze strijd. De hoofdpersonen lijken vast te zitten in de totalitaire maatschappij op een manier die het best vergeleken kan worden met het vastzitten in drijfzand. Hoe meer ze er tegen proberen te vechten, hoe meer ze erin vast komen te zitten. In Moxyland kan niemand aan zijn noodlot ontsnappen.
De nachtmerrie-maatschappij waarin zij leven is verrassend genoeg nog steeds te herkennen als Kaapstad. De hoofpersonen bekende plekken zoals het Waterfront, Long Street, Khayelitsha and District Six.
Maar dat is waar de overeenkomst met het Kaapstad van vandaag eindigt. Beukes’ Kaapstad bevat genetisch-gemanipuleerde politiehonden en – als eerder genoemd - discipline door schokgevende mobiele telefoons en biologisch vervaardigde virussen. Niet het eerste wat je te binnen schiet als je aan Kaapstad denkt.
Met haar boek sleurt Beukes me mee in een drastisch veranderd Kaapstad. Het onbehaaglijke gevoel bleef nog lang in mijn hoofd zitten. Maar uiteindelijk is het een opluchting dat dit niet de realiteit is. Ik prijs me gelukkig in het mooie Kaapstad van vandaag.
Door Lianne van Leeuwen
Meer interessante boeken uit Zuid-Afrika vind je op onze boekenplank. Wat te denken van het interessante boek Home Away, onlangs nog door Lianne gerecenseerd? Maar ook Bram Vermeulen's beroemde 'Help, ik ben blank geworden' ontbreekt uiteraard niet op onze boekenplank.
Blijf daarnaast via Twitter @kaapstadmag op de hoogte van de leukste boeken en andere nieuwtjes en ontwikkelingen uit Kaapstad, en word je natuurlijk lid van onze Facebook-pagina.