Op zoek naar de nieuwe Ingrid Jonker

Passie, ritmegevoel en een prachtige show tijdens deze poetry slam in Kayamandi 

Wie de reisgidsen erop naslaat voordat hij in het vliegtuig naar Kaapstad stapt, heeft ongetwijfeld al vele pagina's gelezen over de absolute toeristische hoogtepunten van Kaapstad en omgeving. Knappe die er dan in slaagt om tijdens de vakantie de Tafelberg, Robbeneiland, Cape Point, de V&A Waterfront en de Kaapse Wijnlanden over te slaan.

Veel knapper is hij die weet dat er in die prachtige, laatstgenoemde Kaapse Wijnlanden een hele bijzondere plek te vinden is - daar waar je hem het minst verwacht: in de grote township Kayamandi aan de rand van Stellenbosch. 

Kayamandi betekent letterlijk 'Home Sweet Home'. En dat is het ook voor vele duizenden inwoners. Dag in, dag uit reizen zij langs de pracht en praal van het schitterende woondorp naar hun bescheiden huisjes - shacks - in deze township. Maar wie denkt dat het daar temidden van een hoop armoede en verdriet alleen maar doffe treurnis is, zit er flink naast. 

Amazing Amazink
Want ook in een township loopt, net als in elke grote stad, een scala talent rond, wachtend op ontdekking. Amazink, het cultureel centrum van Kayamandi,  opent daarom één keer per maand de deuren voor een ‘Poetry Slam’. Project Manager Pieter Odendaal kwam met het initiatief om maandelijks deze ‘slam’ te organiseren. "Het is toegankelijk; dichten is immers voor iedereen," vertelt Pieter me als ik hem op een zonnige middag in Stellenbosch spreek. "Het podium van Amazink biedt de inwoners van Kayamandi de mogelijkheid hun diepste gedachtes en gevoelens te uiten." Een bijzonder en inspirerend spektakel, zo mag ik ervaren als ik er later die avond getuige van ben als het podium overgenomen wordt door een vijftiental zenuwachtige jongeren uit Kayamandi.

De creatieve talenten strijden op het podium om de felbegeerde eerste prijs van R1000. En voor de eer, natuurlijk. De deelnemers treden op in drie rondes ten overstaan van drie juryleden en een zaal gevuld met publiek. Verwacht geen strakke rijmschema’s en rigide metrums in een doodstille zaal en een formele sfeer, integendeel. De deelnemers geven stuk voor een indrukwekkend optreden, ieder op hun eigen manier. Schreeuwend, zingend, lachend, huilend. Aan de jury en het publiek om door de teksten van de performers in vervoering gebracht te worden. En ik zie het met mijn eigen ogen - daar slagen ze allemaal behoorlijk goed in. Ook al is hun kritiek af en toe niet mals. "Ze beoordelen de deelnemers op hun stem, passie en gevoel voor ritme," fluistert iemand naast me tijdens de show. 

Iemand die opvalt is Tonio Ramirez, een internationale student uit Mexico. "Ik ben een van de weinige deelnemers die zelf niet in Kayamandi woont," vertelde hij me voor de slam. Hij studeert voor een jaar aan de Universiteit van Stellenbosch. "Mijn vrienden daagden me uit om mee te doen, en daar sta ik dan. Bloedzenuwachtig." Het is hem aan te zien. Tijdens de slam draagt hij een gedicht voor over zijn ervaringen in Zuid-Afrika. In het Spaans weliswaar, dus de zaal kijkt wat vragend zijn kant op. Zijn ritmegevoel en uitstraling brengen hem tot de tweede ronde, maar daarna valt het doek voor Tonio. Hij loopt glimlachend het podium af. "Waanzinnig," antwoordt hij als ik hem achteraf vraag hoe hij terugkijkt op zijn slam-debuut. 

And the winner is...

Vuyo heet ze. Ze was deze avond verreweg de indrukwekkendste op het podium. Zowel het publiek als de jury omarmt haar vrijwel meteen. Prachtig. Haar verhaal brengt ze al dansend en zingend over. Met tranen in haar ogen neemt ze haar prijs in ontvangst. Ik zie om me heen dat ik niet de enige ben die het zelf ook niet droog houdt. 

Het zijn de contrasten die deze stad en dit land zo ontzettend bijzonder maken. De duurste wijnen proeven bij Delaire Graff is een prachtige ervaring, maar dat is deze poetry slam een paar kilometer verderop eveneens. Iedereen is elke eerste vrijdag van de maand meer dan welkom de slam bij te wonen. 

Vanaf de universiteit in Stellenbosch rijden die dag gratis bussen naar Kayamandi. Deze bus neem je bij de bushalte  van het Arts and Social Sciences Building van de Stellenbosch University – op de hoek van Ryneveld Street en Merriman Street.

Door Nienke Starmans
KaapstadMagazine.nl gaat verder waar de gemiddelde reisgids ophoudt. Dus wil je echt het meeste halen uit je vakantie of verblijf in Kaapstad, zorg dan dat je ons in de gaten houdt via Facebook en Twitter, en schrijf je in voor onze gratis maandelijkse nieuwsbrief.

Maar ook dat wijn proeven in de buurt is een absolute must. Meer informatie over mooie wijnhuizen en wijnproeverijen in Stellenbosch, Franschhoek en Paarl vind je in de sectie ‘de Kaapse Wijnlanden’.