Wijnhuis Hermanuspietersfontein

Over pure duurzaamheid, loyale eenden en eerlijke wijnen

Zuid-Afrikanen kijken doorgaans wat bedenkelijk als ze de naam ‘Hermanuspietersfontein’ horen. Het is dan ook wel een heel lang woord, en eigenlijk weet niemand dat dit de oorspronkelijke naam van het bekende plaatsje Hermanus is. Precies, die plek op ongeveer anderhalf uur rijden van Kaapstad waar tussen september en november de walvissen in grote getalen aanmeren. Juist ja, Hermanus, dat kennen wel. Maar Hermanuspietersfontein?

De herleiding van de naam kon niet simpeler zijn; Hermanuspietersfontein verwijst naar een van de eerste Nederlanders die zich vestigde in het gebied, niemand minder dan meneer Hermanus Pieters. En deze Hermanus Pieters was niet zomaar een Nederlandse VOC-er, toerist of andere passant in de Westkaap. Lang geleden woonde in de Overbergregio rondom Hermanus een groep Nederlanders. Een groep Nederlanders, bedreven in de landbouw en nogal patriottistisch ingesteld, zouden we kunnen zeggen. Uit angst dat hun kinderen in een andere taal dan het Afrikaans-Nederlands onderwijs kregen, startten zij in de regio hun eigen Hollandse scholen en werden leraren speciaal uit Nederland overgehaald om hun kinderen in het Afrikaans te onderwijzen. Hermanus Pieters was één van deze leraren.

Hermanuspietersfontein? Nee, Hermanus
Toen meneer Pieters in 1855 in het gebied arriveerde, trof hij een een klein, landelijk gebied met een handjevol Nederlanders. En schapen, dat ook. In het niets leek het dorpje Hermanuspietersfontein op het pittoreske plaatsje waar het in de decennia die volgden, tot uit zou groeien. Als het niet aan een lakse postbode gelegen had – die in 1902 de toevoeging ‘pietersfontein’ van de naam afknipte – hadden we het dorp tot op de dag van vandaag nog altijd met die lange naam aan moeten duiden. Trouwens, het suffix –fontein verwijst naar de bron met vers water in het gebied. Bygones. Hermanus it is.

Vandaag de dag, bijna anderhalve eeuw later, is het echter nog het wijnhuis en de boerderij van Hermanuspietersfontein die de oorspronkelijke naam van de stad graag in ere houdt. “Hermanuspietersfontein wil graag het beste, puurste en meest eerlijke produkt in een fles stoppen,” aldus Gerrie Heyneke, een van de eigenaren van de wijnboerderij van Hermanuspietersfontein. En ja, hij realiseert zich hoe afgezaagd dat klinkt, al was het maar omdat samen met hem nog enkele honderden Zuid-Afrikaanse wijnhuizen precies datzelfde nastreven.  

Rondje langs de velden
In het geval van Gerrie, echter, klinkt zijn uitspraak toch anders. Eerlijker. Hij legt graag uit waarom de wijnen van Hermanuspietersfontein anders zijn dan andere Zuid-Afrikaanse wijnen, eerlijker. Hij voegt graag de daad bij het woord en laat ons zien hoe de wijngaarden en druiven nauwgezet gecultiveerd en geoogst worden. Een rondje langs de velden, noemen we het gekscherend.

Alle gekheid op een stokje: dit is echte, duurzame wijn. Niet voor niets ontving Hermanuspietersfonteinde afgelopen jaren van het Zuid-Afrikaanse WWF (World Wildlife Fund) de prestigieuze onderscheiding voor Biodiversity and Wine Initiative (BWI) Champion. In die categorie zijn in heel Zuid-Afrika tot dusver slechts 20 wijnhuizen onderscheiden. “Inderdaad, dat zegt wel iets.” Onder andere dat wij meer dan 10 procent van ons land beschikbaar stellen voor conservatie, voegt Gerrie daar tevreden aan toe.

‘Kwak’, zegt de eend
Gerrie: “Het gaat ons om de langetermijnvisie. We willen het land en de aarde terugbrengen naar de oorspronkelijke staat. Dat betekent dat we vreemde plantensoorten verwijderen, een actief irrigatiesysteem voeren, net als onze afvalverwerking duurzaam gebeurt. We streven ernaar een plek te zijn waar het gebruik van mest niet meer nodig is.” Tijdens zijn uitleg loopt een kwakende eend voorbij. Nog zoiets. In plaats van pesticides om vervelende slangen en ander ongedierte af te schrikken, zet Hermanuspietersfontein liever haar robuuste eendenkolonie in. “Hele trouwe werknemers zijn het,” lacht Gerrie.

Bovendien bewijzen ze hun trouwe dienst. Viticulturist Ernst Brewer vult Gerrie aan. Deze eenden zijn volgend jaar waarschijnlijk hongerig op zoek naar eten. Pesticiden zorgen ervoor dat slangen voor de duur van een bepaalde tijd – bijvoorbeeld een generatie – wegblijft, terwijl eenden daarin een stuk efficiënter te werk gaan. Eenden zorgen er namelijk voor dat slangen voor altijd wegblijven.

In vino veritas. Zeker in goede vino!
En wie denkt dat dit soort maatregelen onherroepelijk afdoen aan de kwaliteit van de wijn, kan er niet meer naast zitten. In vino veritas, luidt het gezegde, en dus willen we graag onze eigen smaakpappillen loslaten op de wijn van Hermanuspietersfontein. Gerrie begeleidt ons maar wat graag naar de wijnkelder, waar wijnmaker Bartho Eksteen aan het werk is.

“Organische wijn niet zo lekker als niet-organische wijn?” Ja, die mythe kent Bartho wel. “Heb ik gelukkig geen last van,” lacht hij. Hij kreeg van niemand minder dan John Platter – u weet wel, van dé Zuid-Afrikaanse wijnbijbel – de bijnaam ‘Monsieur Sauvignon Blanc’, net als enkele lofprijzingen door de onafhankelijke wijnrecensent van de Sunday Times – Neil Pendock.

Voor Nederlanders misschien niet de meest bekende namen, maar vergelijk ze maar met de vinologische Johannes van Dam. En als die zegt dat je ‘world-class’ wijn maakt, dan kun je jezelf een flinke schouderklop geven, neem dat maar van ons aan. En zo gebeurde het dat Bartho in zijn zes jaar als wijnmaker bij Hermanuspietersfontein meer prijswinnaars bottelde dan de gemiddelde wijnmaker in zijn hele leven.

Het zwarte schaap van Hermanuspietersfontein
Zijn Sauvignon Blancs, Bordeaux Blends en Rhone-style Blends zijn allen onderscheiden. Deels is de smaak daar debet aan, maar ook de wijze waarop Bartho deze wijnen gemaakt heeft. ‘A-typisch’ is het beste woord om Bartho’s wijnkunsten te omschrijven. Neem bijvoorbeeld de Swartskaap (Afrikaans voor ‘zwarte schaap’), die haar naam dankt aan het feit dat het de enige single-variety wijn van Hermanuspietersfontein is. Een Cabernet Franc, die doorgaans altijd in een blend gemaakt wordt, wordt door Bartho als enige varieteit in de fles geschonken. “Door de manier waarop wij de druiven van de Cabernet Franc in onze kelder behandelen, is blenden niet nodig. En de wijn wordt er niet minder zacht en ‘easy-drinking’ op.” Wij proeven naar hartelust, en kunnen niet anders dan Bartho gelijk geven. Net als de Bordeaux-style Rosé en de Sauvignon Blanc (de bekende kruidachtige No. 5) van Hermanuspietersfontein – ze gaan er allemaal even lekker in.

Hermanuspietersfontein is een heerlijke plek om uit te waaien als je het Kaapse stadsleven wil ontvluchten. Wij kunnen de cottages van de kindvriendelijke boerderij-accommodatie van Hermanuspietersfontein meer dan aanbevelen.Ook een aanrader is de wekelijkse food and wine market die elke zaterdag gehouden wordt. Een smakelijk rendez-vous met zo’n 20 lokale verkopers van verse kaas, cured meats, pannenkoeken (!), oesters en natuurlijk de lekkerste wijnen. Als trendsetter op het gebied van organisch en homemade lekkernijen, opende deze markt in 2006 haar deuren voor het publiek uit de regio, nog lang voordat de Old Biscuit Mill in Woodstock ook maar op het idee kwam...

Voor een overzicht van de meest bijzondere accommodatie in Kaapstad en omgeving, bekijk je onze sectie ‘Vakantie in Kaapstad’. Daarin vind je een overzicht van hotels, guesthouses en lodges, in alle soorten, maten en prijsklassen, in Kaapstad en omgeving. Ook voor de leukste events en wijnproeverijen in de Kaapse Wijnlanden!

Volg KaapstadMagazine.nl ook op Facebook en Twitter om altijd op de hoogte te zijn van het meest actuele (vakantie)nieuws uit Kaapstad.