Swellendam: het onofficiële begin van de Garden Route?

Accommodatie, backpackers en restaurants in dit mooie dorp aan de Tuinroute

Als er gepraat wordt over reizen in Zuid-Afrika, is de Tuinroute (ook wel Garden Route genoemd) altijd een punt van discussie: waar begint en eindigt hij nou precies? Is dat al vanaf Kaapstad of houdt men toch Mossel Bay aan als begin van deze must-do tijdens je vakantie in Zuid-Afrika? In onze poging specialist te zijn op het gebied van reizen in Kaapstad, Zuid-Afrika en natuurlijk ook de Garden Route geven we in ons overzichtsartikel A-Z checklist voor je rondreis langs de tuinroute antwoord op (hopelijk) al je vragen.

Ligt Swellendam aan de Tuinroute? Nee, officieel niet. Hoewel er sowieso discussie bestaat over welke plekken en dorpen precies tot de Garden Route behoren, zijn de geleerden het er wel over eens dat Swellendam daar officieel geen deel van uitmaakt. Toch passen veel mensen die de Tuinroute in Zuid-Afrika rijden een nachtje in Swellendam in het programma, omdat het a) een erg leuk dorp is met een aantal bijzonder goede restaurants en leuke guesthouses en b) het qua ligging ideaal is om te voorkomen dat je bij vertrek vanuit Kaapstad meteen een hele lange rit voor de boeg hebt. Vanaf Kaapstad rijd je in zo’n 2,5 uur naar Swellendam.


Swellendam is voor veel mensen de eerste, maar niet officiële stop aan de Garden Route. Vanaf Kaapstad is het ongeveer 2,5 uur rijden. 

Het dorp Swellendam telt 18.000 inwoners en is nog officieel onderdeel van de Westkaap-provincie. Na Kaapstad en Stellenbosch geldt Swellendam als derde oudste stad (nederzetting) in Zuid-Afrika; het dorp werd al in 1747 gesticht en bloeide in de jaren erna op tot een relatief levendige handelsplaats. Swellendam is vernoemd naar gouverneur Hendrik Swellengrebel en zijn vrouw Helena ten Damme en is gelegen aan de voet van de Langeberg Mountains.

Wat meteen opvalt is het ‘Hollandse‘ karakter van het dorp – het is duidelijk wie zich hier in de 18de eeuw massaal vestigden; juist, de Nederlandse kolonisten. De Cape Dutch architectuur domineert en ook de Nederlandse Gereformeerde Kerk neemt een prominente plek in: nagenoeg de gehele blanke gemeenschap van het dorp is hier op zondagochtend te vinden. De voertaal in Swellendam is vrijwel overal Afrikaans: voor Nederlandse toeristen lijkt het soms net of ze niet aan de Tuinroute in Zuid-Afrika, maar in het Nederland van een eeuw geleden beland zijn.


Prachtig staaltje historie: de Nederlandse Gereformeerde Kerk (waar nog steeds het hele dorp op zondagochtend te vinden is)

Afstanden & reistijd vanaf Swellendam
Naar George - 214km – 2 uur en 15 minuten
Naar Kaapstad - 220km – 2,5 uur
Naar Wilderness - 225km – 2,5 uur
Naar Knysna - 272km – 3 uur
Naar Oudtshoorn - 221km – 3 uur en 15 minuten
Naar Tsitsikamma National Park - 367km – 4 uur en 10 minuten
Naar Port Elizabeth - 532km – 5,5 uur
Naar Addo Elephant Park - 606km – bijna 8 uur

Activiteiten in en om Swellendam
Swellendam ligt aan de voet van de Langeberg Mountains, vlabij de Breede Rivier. In en om het dorp zijn een aantal natuurparken te vinden waar mooie wandelingen en hikes gemaakt kunnen worden. Hier en daar kun je zelfs wat wild spotten, maar echt groot of gevaarlijk zal dat niet worden.

Het bekendste natuurpark in de buurt van Swellendam is het Marloth Nature Reserve, dat vanuit het dorp tot de top van de Langeberg Mountains loopt. Een wandeling door dit natuurpark betekent een tocht langs inheemse bossen, het typische Kaapse fynbos en hier en daar een mooie waterval. Onderweg kom je wellicht nog klein wild als bokkies en duikertjes tegen, maar een enkele keer werd in het park ook een luipaard gespot. Vanaf de top van de bergen heb je een prachtig uitzicht over de vallei waarin Swellendam ligt.

Even buiten het dorp (5km) ligt het Bontebok Nature Reserve, met 8000 hectare een van de officiële nationale parken van Zuid-Afrika (SAN Park). Let wel: het Bontebok Park is ook gelijk het kleinste van deze SAN Parks, maar het mooie is dat er in dit park altijd wel iets in bloei lijkt te staan. En natuurlijk bontebokken die rondgrazen, waarmee ook gelijk de naam van dit mooie park verklaard is. Leuk om te weten is dat je ook kunt overnachten in dit park in een chalet of cottage van bijvoorbeeld het Lang Elsies Rest Camp. Het park leent zich trouwens ook heel goed voor bird watching – hier vliegen namelijk meer dan 200 vogelsoorten rond.


Prachtig hiken in de omgeving van Swellendam

Tenslotte is ook The Hoop Nature Reserve een mooi natuurpark in de buurt van Swellendam, gelegen aan de kust van de Indische Oceaan. Hier kun je mooi wandelen, zwemmen in bergmeertjes of de oceaan en de ogen goed open houden voor zebra’s en – daar zijn ze weer – bontebokken.

De Breede Rivier is een plek waar vooral avontuurlijke mensen zich prima kunnen vermaken; hier kun je raften en kanoën. Maar ook wandelen langs de rivier is een geliefde optie. Vraag bij je accommodatie vooral naar de mogelijkheden voor wandelingen en sportieve exursies, maar bijvoorbeeld ook naar een plek waar je mountainbikes kunt huren om te fiets de natuurparken te verkennen, of waar je kunt paardrijden. Daarbij zegt men dat je in deze rivier het best kunt vissen in heel Zuid-Afrika.

Op een uur rijden van Swellendam ligt Cape Agulhas, officieel het meest zuidelijke punt van Afrika. Hoewel Cape Agulhas als plek zelf niet de meest indrukwekkende of wonderschone is, blijft het een bijzonder idee om je op het meest zuidelijke punt van de wereld te bevinden en te zien waar de Atlantische Oceaan en de Indische Oceaan in elkaar overstromen. Daarnaast is ook het Shipwreck Museum in Agulhas een bezoekje waard.

In het dorp zelf is niet bijster veel te doen, maar het is erg leuk om een historische stadswandeling door Swellendam te maken. Volg de route die onze stagiaire Melanie uitstippelde langs de oude Cape Dutch gebouwen en kerken in het dorp.


Swellendam biedt een overvloed aan historische, Nederlandse architectuur

Golfen in Swellendam
Swellendam kent slechts één golfbaan, de Swellendam Golf Course die al in 1947 opgericht werd. De echte liefhebbers zullen dit niet als de beste golfbaan van Zuid-Afrika betitelen, aangezien de baan maar 9 holes heeft. Het uitzicht op de Langeberg Mountains, op de vallei en over het dorp maakt echter dat wel veel mensen het als een van de mooiste golfbanen van Zuid-Afrika omschrijven.
Andrew White Street, Swellendam
+27 (0)28 514 1026          

Musea in Swellendam

Drostdy Museum
Het Drostdy Museum werd in 1743 door de Nederlandse mannen van de VOC gebouwd als huis waar de magistraat van het dorp kon wonen. Het huis werd in de loop der tijd aangevuld met bijgebouwen voor assistenten, de secretaris en slaven, waardoor er vandaag de dag een waar complex staat waarin de tijd van de VOC – de 18de en de 19de eeuw – herleeft. Een van de lekkerste restaurants van Swellendam hoort officieel bij het Drostdy complex (Field & Fork), maar daarover later meer.

Restaurants in Swellendam
Ook al zou je het misschien op het eerste gezicht van zo’n klein dorp niet zeggen, Swellendam kent een relatief groot aantal goede restaurants – sterker nog: in Swellendam zijn enkele van de leukste en beste restaurants van de Tuinroute te vinden. Let op: zowel La Sosta als Field & Fork zijn alleen geopend voor diner.

La Sosta Restaurant
Hoewel er wel meteen bijgezegd moet worden dat je wel van Italiaans eten moet houden om La Sosta te waarderen, staat dit restaurant volgens velen op eenzame hoogte bekend als het beste restaurant van Swellendam. Denk vooral niet aan een bord pasta of een pizza uit de oven; het gaat hier om traditioneel Italiaans eten met een moderne twist, veelal geserveerd in 4-gangenmenu’s. Goedkoop is La Sosta zeker niet te noemen, maar ook niet overmatig duur. Op zondag en maandag is het restaurant gesloten, evenals in de maanden mei, juni en juli en augustus.

Restaurant Field & Fork
Bij dit restaurant in Swellendam gaat het om de route die eten vanaf het veld (Field) naar het bord (Fork) aflegt, en dan met name de visie die achter dat traject ligt. Het resultaat is een regelmatig wisselend driegangendiner waarbij alles wat vers van het land komt, op een smaakvolle, culinaire manier op je bord gepresenteerd wordt. Reserveren is een absolute must, want Field & Fork is zeker geen groot restaurant. Als onderdeel van het Drostdy Museum is dit oude landhuis een zeer sfeervolle plek om je avond door te brengen. Op zondag gesloten, evenals in juni en juli.  

Old Gaol on Church Square Restaurant
De Nederlandse Gereformeerde Kerk aan de Main Road van Swellendam is een van de grootste bezienswaardigheden van het dorpje aan de Tuinroute. Old Gaol on Church Square Restaurant ligt recht tegenover deze indrukwekkende kerk, is als oud, historisch pand van binnen bijzonder leuk om te bekijken maar staat daarnaast vooral bekend om het fijne, ruimte terras. Goed om te weten is dat Old Gaol alleen geopend is voor ontbijt en lunch; om 17.00u gaan de deuren dicht. Tip: probeer de melktaart, daar staat het restaurant in de wijde omgeving bekend om. Kinderen kunnen zich vermaken in de speeltuin.


Old Gaol on Church Square Restaurant: vooral in het weekend een drukbezochte plek

Hotels, B&B’s, self-catering, backpackers en campings in Swellendam

Swellendam Backpackers Adventure Lodge
Dit is een backpackers hostel zoals het ooit bedoeld is: schoon, veilig, comfortabel en zeer betaalbaar. Als je op zoek bent naar low-budget, goedkope accommodatie aan de Tuinroute is deze backpackers in Swellendam een prima keuze. Kamperen in de tuin van het hostel is trouwens ook een optie, maar dan moet je wel je eigen tent meebrengen. Je kunt kiezen uit een kamer voor 2 of 3 personen met eigen badkamer, maar er is ook een gedeelde slaapkamer beschikbaar (dormitory).
www.swellendambackpackers.co.za

Impangele Guesthouse (ook self-catering)
Impangele is geen geolied hotel of grootschalig guesthouse, maar het ‘thuis‘ van David en Amanda die in hun huis drie ruime kamers hebben omgebouwd tot comfortabel uitgeruste slaapkamers voor elk twee gasten, elk met een eigen en-suite badkamer en gratis wifi. De prijs voor een kamer in dit guesthouse is alleszins redelijk, of beter gezegd: goedkoop te noemen. Daarnaast staat er in de tuin een cottage die geschikt is voor groepen of families (max 6 personen) waar je op basis van self-catering kunt verblijven. Inclusief tuin en braaifaciliteiten, eigen keuken en een badkamer. Tegen betaling kun je mee-eten met het ontbijt dat David en Amanda voor de ‘reguliere‘ gasten serveren.
www.impangele.net
 
Aan de Oever Guesthouse
Intiem, knus, comfortabel en huiselijk: zo zou je een verblijf in dit lieflijke guesthouse in het ‘centrum‘ van Swellendam kunnen omschrijven. Zeven kamers, waaronder een heuse bruidssuite, verdeeld over wat ooit twee aangrenzende woonhuizen waren. Smaakvol zonder dat het luxe is, huiselijk zonder dat het kneuterig wordt: in deze B&B slaap je gewoon helemaal prima voor een dito prijs. Met gratis wifi en heerlijk ontbijt op het terras.
www.aandeoever.com

Schoone Oordt Country House
Ook al is Tripadvisor zeker niet de leidende factor, op nummer 1 sta je natuurlijk niet zomaar op dit toonaangevende forum voor en door reizigers. Schoone Oordt Country House scoort van alle guesthouses, hotels en B&Bs in Swellendam volgens Tripadvisor het best. Dat is als je op zoek bent naar een luxe verblijf, want dit 5-sterren guesthouse annex boutique hotel aan de Tuinroute is niet bedoeld voor de portomonnee van de faint-hearted. Het naar oude stijl ingerichte landhuis telt twee verdiepingen en 10 slaapkamers, variërend van standaard, luxe varianten, een familiekamer of de romantische honeymoon suite.
www.schooneoordt.co.za

Kambati River Resort & Camping
Voor mensen die langs de Tuinroute kamperen is de camping van Kambati River Resort een prima optie. De camping ligt op ongeveer 20km afstand van Swellendam en biedt naast een vijftal self-catering cabins, ook een camping waar tientallen tenten, caravans, vouwwagens en campers kunnen staan.  Als je voor de goedkoopste accommodatie-optie gaat, is dit absoluut een aanrader. Campinggasten kunnen gebruik maken van de keurige douches en wc’s op de camping, evenals van het onlangs aangelegde zwembad en aparte waterglijbaan van 60 meter (dat laatste kost R30 per persoon voor de hele dag). Spontaan langskomen en hopen op een plek is geen misdaad, maar het is beter om minimaal 24 uur van te voren aan te geven dat je graag op de camping wil slapen.  
www.kambati.co.za



Meer informatie over Swellendam en omgeving vind je op de website van Swellendam Tourism. Foto's bij dit artikel zijn mede afkomstig van Swellendam Tourism. 

Meer informatie over alle plekken langs de Tuinroute en de leukste hotels, B&B’s, guesthouses, backpackers en verschillende tips voor restaurants in deze plekken, vind je in ons artikel A-Z checklist voor je rondreis langs de Tuinroute. Daarin onder meer tips voor accommodatie en activiteiten in plaatsen als George, Knysna, Wilderness, Plettenberg Bay en Jeffrey’s Bay, maar ook over Mossel Bay, Port Elizabeth en Oudtshoorn. Plus: een uitgebreid overzicht van een safari in Addo Elephant Park en tips voor accommodatie in het park. 

Houd KaapstadMagazine.nl in de gaten via Facebook en Twitter om meer te weten te komen over Kaapstad en Zuid-Afrika. In onze gratis maandelijkse nieuwsbrief geven we altijd een overzicht van de leukste artikelen en al het nieuws uit Kaapstad. Mooie foto’s en plaatjes van Kaapstad en Zuid-Afrika posten we regelmatig op Instagram.