Afrikaans is lekker: 100 x de leukste Afrikaanse woorden

’n Flerrie, marmotjie en een suurknol: wat het betekent lees je in dit beknopte woordenboek Afrikaans-Nederlands. 

laatste update: 20 augustus

U moet versigtig ry en u spoed beperk -  in het Nederlands: rij voorzichtig en niet te snel.  Een stoplicht is een robot. En mocht je toch nie versigtig ry – er is hopelijk een padreling (vangrail): best handig om te weten als je bijvoorbeeld de Garden Route gaat rijden. 

Sommige woorden wil je niet missen als je deze kant opkomt. KaapstadMagazine.nl ging op zoek naar grappige woorden in de Afrikaanse taal, met een honderdtal amusante resultaten - daarbij geholpen door Afrikaans taalwonder Han Lasseel!

Let op: wij maken onder geen beding het Afrikaans belachelijk - maar noemen met alle respect van de wereld louter een aantal woorden die Nederlanders (en Vlamingen) vaak grappig in de oren klinken. 

Noot: Er zijn woorden in de lijst die tegenwoordig minder gebruikt worden (update: augustus 2017)

1. Pap wiel: Even Apeldoorn bellen! Je wordt er zeker niet blij van - sta je langs de weg met je lekke band.
 
2. Seekoei: Nu denk je vast, die weet ik! Helaas, een zeekoe ligt te veel voor de hand. Het leeft niet in de zee, maar is wel groot én je spot hem in Zuid-Afrika: een nijlpaard!

Pasop vir seekoeie

Wil jij ook dieren spotten in Afrika? KaapstadMagazine.nl heeft een artikel geschreven over de mooiste wildparken voor een safari.

3. Vistenk: Vissen zwemmen rond in een aquarium.
 
4. Gemorskos: Ons almal weet dat wegneemetes oor die algemeen nie gesond is nie. Het is niet goed voor je maar wel heel lekker: fastfood.
 
5. Plantvreter: Een herbivoor. 
 
6. Glansglans: Iets met glitter en glamour: beroemd zijn.
 
7. Oogplesiertjie: Het oog wil ook wat, een oogplesiertjie - een ander woord voor lekker ding of hunk.

Jeremy Loops - een oogplesiertjie
 
8. Poephol: Poepgat (Nederlands), asshole (Engels), ânus (Portugees), ano (Italiaans). Het komt in alle talen op hetzelfde neer.

9. Melkskommel: Je haalt het bij de snackbar, het is niet heel gezond en er zit onder andere melk in. Rara wat is het?

Heb je het goed geraden? - Een melkskommel is een milkshake

10. Muntmasjien: Je kan je koude cola halen uit de muntmasjien (automaat).

11. Vuurhoutjie (fuurhoukie uitgesproken): Als je een sigaret wil opsteken, maar geen aansteker bij je hebt. Je kan altijd nog een vuurhoutjie (lucifer) gebruiken.
 
12. Slimfoon: Eenmaal aangekomen in Kaapstad, moet je een nieuwe SIM-kaart in je slimfoon doen. Anders krijg je thuis een behoorlijke bankrekening.

Wil je meer informatie over het gebruik van een Afrikaanse SIM-kaart? Lees ons artikel over goedkoop bellen in Zuid-Afrika?

13. Flaterwater: Een flater gemaakt tijdens het schrijven? Gebruik flaterwater en je fout verdwijnt als sneeuw voor de zon. Heel handig – typexx!

14. Muurbal: Ken je dat spelletje als je bal tegen de muur slaat? Niet tennis maar...? 
 
15. Flerrie: 'n Flerrie is 'n vrou of meisie wat vryerig is, altyd mans se aandag probeer trek – een flirterig meisje. 

16. Spookasem: Drie woorden: kinderen, kermis en suiker. Juist, een suikerspin.
 
17. Toebroodjie: Een broodje kaas.

18. Swaai: In Nederland zwaai je als kind heen en weer op je schommel: in Zuid-Afrika noem je een schommel een swaai.
 
19. Draai: Als je niet oplet, vlieg je zomaar uit de draai (bocht).

Let goed op in het verkeer in Kaapstad!

20. Stort: Na een dag op Clifton Beach te hebben gelegen, wil je je thuis afspoelen onder de stort.
 
21. Deurklokkie: Om ergens binnen te kunnen komen, zul je eerst op de bel moeten drukken (klokken).
 
22. Plooie: Als je ouder wordt, raken veel vrouwen in de plooie.
 
23. Suurknol: Pfff die man, dat is zo een suurknol. Dit woord beschrijft het goed, net zoals zuurpruim; als er geen lachje vanaf kan.
 
24. Selfoon: Selfoon verslawing / telefoonverslaving. Hier hebben we allemaal wel eens last van.

25. Sneusdoekie: Als je niest, gebruik dan vooral een doekie om je (s)neus mee af te vegen.
 
26. Grassnyer: Een grasmaaier.
 
27. Misgis: Met al die verschillende woorden misgis je je best snel. Of hebben jullie daar geen last van? Het is oké om je te vergissen.
 
28. Winkeltrollie: Eigenlijk heel logisch: een winkelwagentje. 

Ziehier: onze lijst met beste restaurants in Kaapstad
 
29. Inkopies: Tip: kom met een halfvolle koffer naar Kaapstad, want in deze stad kun je genoeg leuke inkopies doen!
 
30. Spoed: U moet versigtig ry en u spoed beperk! Kortom: Rij voorzichtig en niet te snel!
 
31. Padreling: Mocht je nou toch je spoed nie beperk, als je uit de bocht vliegt – er is hopelijk een padreling om je op te vangen (vangrail).

   
Vergeet als je oversteekt niet op het drukknoppie te klikken

32. Akkedis: Er zijn er genoeg van hier in Kaapstad – hagedissen.   

33. Kitaar: Maak van de k een g en je hebt hem!

34. Bekfluitjie: Je kan er muziek op spelen, je houdt het voor je mond. Een mondharmonica.
 
35. E-pos: Tip: kijk er niet naar als je op vakantie bent. Zodra je thuis bent staat je rekenaar er vol mee. Al die e-pos (elektroniese pos).

36. Grondboontjiebotter: Lekker een toebroodjie met Calvé- grondboontjiebotter. Gewoon, lekker een broodje met pindakaas.
 
37. Marmotjie: Marmotjie het nie 'n stert nie – vertaling: een cavia heeft geen staart.
 
38. Tandeknerser: Als het héél spannend is, volgt er vaak een tandeknerser (cliffhanger).
 
39. Krop gevoel: Vlieg je binnenkort naar Kaapstad? Ben je dan gespannen? Dan heb je in het Afrikaans last van een 'krop gevoel'. 
 
40. Kersie: Kinders eet graag die rooi kersies wat op koek is – rode kersen en taart.
 
41. Peuselhappie:In Nederland zeggen we ook wel: lekker peuzelen. Voeg er happie aan toe – dat is een lekkere snack dus. 

Biltong is een Afrikaans peuselhappie

42. Waslappie: een washand.
 
43. Iemand 'n pluimpie gee: Als je iets heel goed gedaan hebt, krijg je een pluimpie. 

44. Kiekie: Een vakantiekiekje. In Afrika zijn er genoeg mooie plekken om een leuk kiekie te maken.

Tip: Lees ons artikel over de mooiste selfiespots in Afrika en maak iedereen thuis jaloers met je vakantiekiekie.

45. ‘n rukkie: Dit is best goed om te weten, het is namelijk niet wat je denkt. Het betekent: 'een tijdje geleden'.

En nee, dit is ook niet wat je denkt: hier vind je het plaatselijke toerismebureau

46. Haarkapper: Een kapper knipt in je haar – een haarkapper.

47. Na-sonbrandmiddel: Vergeet dit niet in te pakken! Het kan namelijk heel warm worden in Kaapstad en je zal niet de eerste zijn die zich verbrandt.

48. Loslyf: Als je los in je heupen bent of goed kan dansen, heb/ben je een echte loslyf.

49. ‘n Deurtrekker: Met nie veel meer as 'n T-hemp en 'n deurtrekker aan nie. Als je alleen een hempje en een string (deurtrekker) draagt. 
 
50. Skootrekenaar: Of het nou een MacBook of een Asus is – zo noem je je laptop. Omdat je ‘m op schoot kunt zetten en ermee kunt schrijven. En rekenen. 

Lees ook de meest misleidende woorden in het Afrikaans.

51. Bromponie: Lekker brommen op je bromponie klinkt misschien niet zo stoer, maar is het wel. Een bromponie is namelijk een scooter. 

52. Riller: Een eng boek of een enge film ga je van rillen. Thriller it is.
 
53. Loslappie: … zeker als je vrijgezel (loslappie dus) bent!

54. Verkleurmannetjie: Dit dier past zich aan aan zijn omgeving en verkleurt daarom nogal vaak: een kameleon.  
 
55. Wegneemetes: Logisch toch? Iemand zin in een afhaalmaaltijd?

56. Lugwaardin: Zoals de waard is, is ‘ie in de lucht ook. Of zoiets. In ieder geval betekent ‘lugwaardin’ stewardess. 

Nu we het er toch over hebben: hier vind je de goedkoopste vliegtickets naar Zuid-Afrika!
 
57. Ek houjou fyn dop!. Op de één of andere manier klinkt dit een stuk aardiger dan wat het betekent, namelijk: ‘ik hou je in de gaten’.

58. Duikweg. Een weg die onder de weg door duikt: een viaduct.
 
59. Kameelperd: Ga je op safari en wijst je gids je erop dat er een kameelperd langs rent? Het gaat hier niet om een onontdekte diersoort: kameelperd betekent namelijk giraffe. 

Kijk daar: een kampeelpeerd!

60. Plasdammetjie: Daarmee is het meteen geen geheim meer wat vrijwel alle baby’s in een zwembad doen (babyzwembad). 

61. Karbuffer: Autobumper.

62. Spoedheuwel: Haastige spoed is zelden goed, in het bijzonder op deze heuvel, anders gaat je bumper van je bromponie of auto er aan. En daar helpt geen karbuffer (verkeersdrempel) tegen. 

63. Spoedvark: Zo iemand die zich niet aan de regels van het verkeer houdt: een wegpiraat. 
 
64. Spokie: In het Frans heet hij Milou, in Zuid-Afrika heet het hondje van Kuifje Spokie.

Op onze Facebookpagina delen we ook heel regelmatig onze nieuwe, grappige ontdekkingen in het Afrikaans.

65. Spoedlokval: Als automobilist voel je je soms in de val gelokt. Als je te snel rijdt en geflitst wordt, bijvoorbeeld.
 
66. Eksie Perfeksie: Je vakantie in Kaapstad is fantastisch! 
 
67. Hysbak: Mensen die te lui zijn om de trap te nemen, laten zich lekker omhoog hijsen in de lift. 

Gebruik trappe ten tye van brand

68. Muurprop: Hier steek je je oplader in als je telefoon leeg is: een stopcontact.
 
69. Die rooi trein kom kuier: De zin voor menstruatie. Iets als ‘elke maand de pest in hebben’

70. Skeelhoofpyn: Bij een aanval van migraine zie je letterlijk scheel van de hoofdpijn.

71. Mengeldrankie: Iemand zin in een cocktail?

72. Moenie worrie nie: Zoals Bob Marley zong: don’t worry, be happy!

Keep calm, don't worry!

73. Wegkruipplekkie: Voor als je er allemaal even geen zin meer in hebt – een schuilplaats. 

74. Windlawaai: Heel veel lawaai

75. Sponskoek: ls iemand je vraagt of je een sponskoekie wil, wil je in eerste instantie misschien vriendelijk bedanken. Think again: een sponskoek is een lekkere cake. 

76. Snydokter: Een dokter die snijdt, ofwel: chirurg. 

77. Pynappel: Bijna vergelijkbaar met Engels: a pineapple (ananas).

78. Moltrein: Bij de bouw van een metronetwerk werk je onder de grond. Mollen leven onder de grond. En daarmee is de naam voor de metro verklaard.

79. Hanswors: Hier kunnen wij geen kaas van maken, maar ‘n hansworst is het Afrikaanse woord voor een clown. 

80. Nie-gebruiker: Want zo simpel zit het leven van een geheelonthouder nu eenmaal in elkaar.

81. Blokkiesraaisel: Het is zondagmiddag, je verveelt je en daarom doe je een: kruiswoordpuzzel!

82. Inset? (Engels: Is it?) Handig om te zeggen als je werkelijk geen idee hebt wat iemand tegen je zegt.

83. Vlugkelner: Die werkt samen met de lugwaardin. Juist, een purser. 

84. Wipmat: Een trampoline.

85. Sweetpak: Voor wanneer je gaat hardlopen in Kaapstad – een pak waar je in kan zweten.

86. Flits: Neem 'm mee als je de zonsondergang gaat kijken vanaf Lion’s Head; het kan namelijk snel donker worden en dan is een zaklantaarn bijzonder handig.

87. Naweek: Na de week komt... het weekend!

Inspiratie nodig voor het weekend? Kijk even naar onze lijst met 12 x de leukste weekendtrips vanuit Kaapstad.

Draai regs by die robot daar voor

88. Robot: ‘Turn right at the next robot’ klinkt als eenstukje script uit Transformers, maar betekent eigenlijk gewoon dat je rechtsaf moet slaan bij het eerstvolgende stoplicht

89. Aartappelskyfies: Patat of chips. 

90. Bakgat: Erg goed. Als in: dit gaat bakgat!

91. Befoeterd: Slecht geheumeurd. Ben je nou helemaal befoeterd? 

92. Lugrelaar: Een luchtregelaar? Gaat het lampje al branden? Airconditioning natuurlijk. 

93. Kaalvoet: Kaalvoet lopen. Lekker op je bloten voeten!

94. ’n Flikkerlig: 'n lig op 'n voertuig wat gebruik wordt om ander padgebruikers te waarsku dat 'n voertuig na links of regs gaan.

95. Bobbejaan: een baviaan.

96. Strokiesverhaal: Een verhaal wat in stroken wordt verteld. Een stripverhaal!

97. Gaatjesdrukker: Mag ik de gaatjesdrukker? De wat? Oh, de perforator!

98. Van-nikskse-nie-bang-skip: Een skip (schip) dat nergens bang voor is - dat klinkt veel leuker dan oorlogsschip.

99. Suurlemoen: Het is fruit, geel en héél zuur.

Yes! Goed geraden, het is een citroen

100. Baie dankie: Baie dankie voor je tijd!

Tips, suggesties of aanmerkingen?
Die zijn van harte welkom - mail ze naar info@kaapstadmagazine.nl. 

* Dit overzicht is naast met dank aan Han Lasseel, mede tot stand gekomen met hulp van het bijzonder leuke boek 'Afrikaans met een knipoog' van Peter & Gaby Beekmans.

Door Tara van Moorsel 

Meer grappige dingen weten over (de cultuur van) Zuid-Afrika? Lees de artikelen met 11 wetenswaardige weetjes over Zuid-Afrika en 9 dingen over Zuid-Afrika die je nog niet wist.

Meer, meer, meer nieuws uit Kaapstad en Zuid-Afrika? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief en volg ons op Twitter en Facebook om op de hoogte te blijven. Mooie foto’s en plaatjes van de Moederstad posten we iedere dag op Instagram.