Onderwijs voor Nederlandse kinderen in Kaapstad

"Met pepernoten en taaitaai strooien in de hitte van Zuid-Afrika"

Als je met je kinderen naar Kaapstad verhuist, kan het goed zijn dat je als Nederlandse ouders je kroost toch wat mee wil geven van de Nederlandse taal en cultuur. Koningsdag, Sinterklaas en nog meer bijzondere rituelen waar wij Nederlanders bekend om staan, willen de meesten hun kinderen niet onthouden. 

Caroline Brak is zo’n Nederlander die naar Zuid-Afrika verhuisde. Twee jaar geleden besloot zij haar Zuid-Afrikaanse man van Nederland te ‘verlossen’ (“Het is er koud en er staat geen Tafelberg”). Ze verhuisden naar Somerset-West, waar ze hun twee kinderen opvoeden. Maar niet alleen haar eigen kinderen staan onder haar toezicht, sinds juli 2013 heeft zij als directrice van de Nederlandse School Kaapstad ook de verantwoordelijkheid over 75 andere Nederlandse kinderen. 

Wat is de Nederlandse School Kaapstad precies?
De Nederlandse School Kaapstad is een Nederlandse Taal- en Cultuurschool voor Nederlandse kinderen die in Kaapstad en omstreken wonen. De belangrijkste focus van de school ligt op Nederlandse taal en cultuur.  Voor kinderen om naast het reguliere Zuid-Afrikaanse onderwijs te volgen. De kinderen gaan vijf dagen per week naar een Engels- of Afrikaanstalige school en daarnaast krijgen ze één middag in de week les op de Nederlandse School. Dit kan op woensdagmiddag zijn in Hout Bay of op vrijdag in Mowbray. 

En wat voor lessen zijn dat dan?
Vooral de Nederlandse taal is erg belangrijk, dus we houden ons bezig met spelling, grammatica, lezen en schrijven. De kinderen hebben maar drie uur per week les dus veel tijd voor andere vakken hebben we niet. Het belangrijkste is dat ze de Nederlandse taal goed beheersen.  

Wie kunnen lessen volgen aan de Nederlandse School Kaapstad?
De school is bedoeld voor kinderen uit groep 1 tot en met 8 van de basisschool, evenals voor de eerste drie jaar van het middelbaar onderwijs. Overigens is het wel een vereiste dat de kinderen minstens één Nederlandssprekende ouder hebben en dat er thuis ook  Nederlands wordt gesproken, anders hebben die paar uurtjes Nederlandse les in de week geen zin. We geven de kinderen bovendien huiswerk mee, en verwachten dat de ouders de kinderen stimuleren daar serieus mee om te gaan.  Ook dat is eigenlijk een vereiste. Als kinderen drie uur in de week Nederlands leren bij ons en vervolgens thuis altijd Engels praten, zullen ze het Nederlands nooit echt beheersen.  

Waarom brengen ouders hun kinderen naar de Nederlandse School?
Sommige ouders willen dat hun kinderen later in Nederland gaan studeren, maar anderen vinden het gewoon fijn dat hun kinderen Nederlands met opa en oma kunnen praten. Hier merk je ook wel grote verschillen in. Kinderen met slechts één Nederlandse ouder hebben meestal meer moeite met de Nederlandse taal dan kinderen waarvan beide ouders Nederlands zijn, iets wat heel logisch is We houden het tempo van de scholen in Nederland aan, wat voor sommige kinderen best pittig is. Het is vaak hard werken, en dat ook nog eens op de vrijdagmiddag. We proberen de lessen daarom zo leuk mogelijk te maken. 

Hoe proberen jullie dat?
Eén keer per kwartaal organiseren we een leuke activiteit. Dan kijken we bijvoorbeeld met z’n allen een Nederlandse film. We vinden het belangrijk dat de kinderen het onderling leuk met elkaar hebben en vriendjes worden. Daarnaast organiseren we ook verschillende cultuuractiviteiten, zoals de Kinderboekenweek, Oranjeweek, een schaatsfestijn en Sinterklaas. Vooral Sinterklaas is ook hier in Zuid-Afrika een populair feest. En dat wordt dus ook goed gevierd: we hebben vier pieten, pepernoten, taaitaai en ander strooigoed. We organiseren dit samen met de Nederlandse Club in Kaapstad (NCK), dus het is elk jaar weer een groot feest.

Merk je dat Nederlandse kinderen behoefte hebben aan de omgang met andere Nederlandse kinderen?
Nee, eigenlijk niet. Kinderen zijn zo makkelijk, die spelen met iedereen. Dat merk ik ook aan mijn eigen zoontje. Veel van de leerlingen van de school zijn in Zuid-Afrika opgegroeid, dus ze kennen het Nederlandse leven minder goed. We hebben nu een Nederlands jongetje in de les die nog maar negen maanden in Kaapstad is. Het is grappig om te zien dat hij buiten de les nu al in het Engels antwoord geeft aan kinderen die niet zo goed Nederlands spreken. Ik denk dat het voor de ouders wel een grote meerwaarde heeft. Voor hen is het leuk om andere Nederlandse ouders te ontmoeten. 

Vind jij het belangrijk dat je kinderen de Nederlandse taal goed beheersen?
Ja, je weet niet hoe de situatie in Zuid-Afrika over tien jaar is. Het is hier toch een stuk minder stabiel dan in Nederland. Ik wil mijn kinderen ook een kans op een toekomst in Nederland geven, en daar komt meer bij kijken dan alleen een Nederlands paspoort. Als je goed Nederlands schrijft heb je veel meer kans op een baan. Mijn man spreekt bijvoorbeeld Nederlands, maar hij kan het niet goed schrijven. Dit belemmerde hem in het vinden van een baan toen we in Nederland woonden.  

Wat wil jij als directrice bijdragen aan de school?
Een van de belangrijkste doelen die ik had en heb is dat ik de school wil professionaliseren en bij wil blijven bij de ontwikkelingen die in Nederland actueel zijn. Het is goed om te merken dat we daar nu al een stijgende lijn in zien. We hebben momenteel 75 leerlingen en daar komen alleen maar meer aanmeldingen bij. Toen ik besloot te solliciteren als directrice wist ik gelijk dat ik de school naar een hoger niveau wilde brengen. Ik heb toen een schoolontwikkelingsplanplan geschreven en er is inmiddels al best veel veranderd. Zo is de communicatie binnen de school en de informatieverstrekking naar buiten toe al flink verbeterd. Dat merken de ouders ook, dus dat is fijn. In Nederland werkte ik ook in het onderwijs waardoor ik mijn ervaring en kennis hier goed kan gebruiken. Zo gaf ik voordat ik directrice werd trainingen in een nieuw computerprogramma: ParnasSys. Dit gebruikte ik in Nederland en ik heb er al veel ervaring mee, maar hier werd het net ingevoerd.   

Je blijft dus voorlopig directrice van de Nederlandse School?
Dat hoop ik wel. Je weet natuurlijk nooit hoe het loopt, maar ik ben wel van plan om in Zuid-Afrika te blijven. Inmiddels woon ik er al twee jaar, de tijd vliegt, en ik voel me hier nu helemaal thuis. Mijn man kon moeilijk aarden in Nederland: hij miste de vrijheid en de natuur van Zuid-Afrika, en ook het Nederlandse klimaat vond hij niet fantastisch.  . In Zuid-Afrika zijn we allebei gelukkig. Ik had al snel mijn plekje gevonden en heb vrienden gemaakt.  Hoewel ik van te voren af en toe angstbeelden had dat ik hier zonder baan en vrienden zou komen te zitten, heeft dat allebei gelukkig goed uitgepakt. Ja, ik zie mezelf wel oud worden in Zuid-Afrika.

Voor meer informatie kan je terecht op de website van de Nederlandse School Kaapstad.

Door Salwa van der Gaag

Ook Koningsdag vieren in Kaapstad? Kijk dan hier! En de lekkerste Nederlandse producten vind je ook gewoon in Zuid-Afrika. 

Om altijd op de hoogte te zijn van al het laatste en leukste nieuws in Kaapstad, volg je ons via Facebook, Twitter en onze maandelijkse gratis nieuwsbrief! Mooie foto’s van Kaapstad posten we regelmatig op Instagram en Pinterest.