Kraal Gallery: Weave it Forward

“Zaai de vruchten van Zuid-Afrikaanse bodem terug in de grond” (Alex Daniel)

Dat The Kraal Gallery veel meer is dan een galerij voor tapijten en wandtapijten zie je zodra je op de eerste verdieping in winkelcentrum Cape Quarter in Kaapstad langs de winkel loopt.

Tien vrouwen zitten op houten krukjes achter een groot weefgetouw. Onder hun handen zie je kleurrijke weefsels ontstaan. Door de hele zaak hangen tapijten met de meest uiteenlopende vormen.

The Kraal Gallery is een galerij met een verhaal, een verhaal dat verder reikt dan een puur commerciële geschiedenis. Het is een sociaal verhaal dat vertelt over de vele mogelijkheden die Zuid-Afrika rijk is. ‘Zaai de vruchten van Zuid-Afrikaanse bodem terug in de grond’, is het motto van Alex Daniel, mede-eigenaar van The Kraal Gallery.

Ongeschoolde arbeid

Alex’ vader zette het familiebedrijf op. Toen hij een exorbitante prijsopgave ontving voor de wandtapijten in zijn nieuwe huis in Johannesburg, besloot hij letterlijk de touwtjes in eigen handen te nemen. Hij zag de grote hoeveelheden ongeschoolde arbeid in de straten van Zuid-Afrika en besloot die bron aan te boren.

Hij schreef een bevriende Duitse wever aan om de werkneemster de kneepjes van het vak te leren. Zo begon het eerste Daniels weefbedrijf in Bushbuckridge in 1973. In de jaren tachtig telde het bedrijf dertien galerijen waar vierhonderd vrouwen werkzaam waren. Dat was het punt waarop Alex’ vader besloot de galerijen te verkopen aan een groot bedrijf.

Sociale verandering

Maar de familie Daniel behield hun netwerk in de weefindustrie. In 2001 komen Alex en zijn broer met het idee weer een galerij te openen met een sterk sociale inslag. “Ik woon in Gordon’s Bay en rijd elke dag langs de townships op weg naar werk. Links en rechts zitten mensen langs de kant van de weg die in extreme armoede leven.”

De zwarte bevolking van Zuid-Afrika, dat is het uitgangspunt van de galerij. “Het opzetten van de nieuwe galerij kwam niet voort uit de vraag naar tapijten, maar uit de behoefte aan sociale en dynamische verandering”, zegt Alex.

Focus op vrouwen

The Kraal Gallery richt zich vooral op vrouwen. “De toekomst van Zuid-Afrika hangt niet van mij af, maar van onze kinderen. Door met deze vrouwen te werken hebben wij een indirecte invloed op hun huishouden”, legt Alex uit.

Volgens de galerijhouder levert de zwarte Zuid-Afrikaanse vrouw 90 procent van haar inkomen in voor het huishouden, een man slechts 10 procent. Diezelfde vrouw heeft gemiddeld vier mensen om zich heen die afhankelijk van haar zijn. “Het is een hand-mond constructie die wij hier hebben opgezet.”

Momenteel werken er tien vrouwen in The Kraal Gallery. Is dat niet een geval van dweilen met de kraan open? “When hope awakens, despair goes to sleep”, quote Alex zijn vader. The Kraal Gallery doet tenminste iets, gelooft Alex.  

Veel mensen snappen het concept van The Kraal Gallery niet, vertelt de galerijhouder. Bij weven komt veel kijken, het is een traag en stapsgewijs proces. “Je bouwt een weverij op vanaf het kleinste zaadje en hoopt dat deze bloeit.”

Tree of Life

Die gedachte is door de hele galerij terug te vinden is. De Pilani-lijn bevat tapijten die de vrouwen helemaal op eigen initiatief maken. Zij verzinnen het thema van het tapijt en voeren het uit.

Een veel terugkerend motief is de 'Tree of Life'. De boom groeit uit een klein zaadje en bloeit uit tot een vruchtvolle boom. Symbolisch voor het leven en een hoopvolle boodschap voor weefsters uit townships.

Alex ziet zichzelf niet voor eeuwig in Kraal Gallery werken, maar voorlopig projecteert hij zijn ambitie nog op de familiezaak. Zo wil hij een weefproject in Genadendal van de grond krijgen, maar zonder financiering lijkt dit niet te lukken.

Computercursussen

Ook wil hij de weefsters computercursussen aanbieden, zodat de vrouwen het verhaal achter het geweven tapijt online kunnen zetten. ‘Het Dagboek van het Tapijt’, noemt Alex het. Een persoonlijke touch die de koper dichter bij het product brengt.

The Kraal Gallery vraagt altijd aan de koper of ze een foto willen maken van het tapijt in hun huis. Zodra de foto terugkomt bij de maakster gloeit zij van trots, zegt Alex. “Vaak rent ze door de zaak om iedereen de foto te laten zien.”

Bloemschikken en weven

Nazeema is een van de weefster van The Kraal Gallery. Zij werkt al 28 jaar voor de familie Daniel. Bijna drie decennia geleden stuitte ze per ongeluk op The Kraal Gallery. Terwijl ze eigenlijk voor een sollicitatiegesprek als bloemschikster ging, liep ze langs de galerij en besloot naar binnen te lopen.

“Ik dacht niet dat ik geschikt zou zijn als weefster, omdat ik totaal geen ervaring had.” Toch werd ze aangenomen en 28 jaar later is ze een geoefende weefster. Ze leeft voor en door het weven. Het is meer dan werk, ‘het is een manier om mijn gevoelens te uiten’, zegt de oudste werkneemster. “Ik kan al mijn energie in het werk stoppen.”

Passie voor weven

Nazeema is een van de leraren van The Kraal Gallery. Zij leert andere vrouwen uit de townships hoe ze moeten weven. De bal rolt door. “Dit werk is een cadeautje voor me. Het geeft mij de kans iets terug te doen, iemand daadwerkelijk te helpen. Ik doe iets dat het leven van een ander kan veranderen. Dat is mijn passie.”

En dat is precies wat Alex ook wil doen: teruggeven. Uit zijn woorden blijkt duidelijk de liefde die hij voor Zuid-Afrika en haar bevolking heeft. “Zuid-Afrika is een land met enorm veel potentie. Ik daag Zuid-Afrikanen uit na te denken over de opties die recht voor hun neus voor het oprapen liggen.”

Kraal Gallery benut die mogelijkheden. Net als Nazeema is Alex ervan overtuigd dat er niks groeit als je niet eerst het zaadje plant: “Geef terug. Geef terug voordat je neemt.”

Door Elske van der Velden

 ---

Kaapstad heeft nog veel meer te bieden op cultuurgebied. Check hier onze uitgebreide kunst- en cultuursectie.