Werken en werkvergunningen in Zuid-Afrika

Ik ga in Zuid-Afrika werken of wil er een eigen bedrijf beginnen. Hoe moet ik mijn werkvergunning of visum aanvragen?

Let op: in 2014 is de Zuid-Afrikaanse immigratiewet aangepast en zijn regels voor het aanvragen van een werkvergunning en visum voor Zuid-Afrika verscherpt. Lees er alles over in het artikel Veranderingen voor het aanvragen visum Zuid-Afrika. 

KaapstadMagazine.nl ontvangt regelmatig mailtjes van mensen die vragen hebben over wonen en werken in Zuid-Afrika, het hoe en wat rondom een toeristenvisum, studievisum, tijdelijke of permanente verblijfsvergunning, en hoe je die kan aanvragen en/of verlengen. Om voor eens en altijd duidelijkheid te creëren gingen we in gesprek met de oprichter en CEO van Black Pen – een van de grootste en meest gerenommeerde immigratie-agentschappen in Kaapstad. 

Ook Black Pen erkent: een werkvergunning of verblijfsvergunning voor Zuid-Afrika aanvragen kan gepaard gaan met een hoop frustratie en wanhoop. De Zuid-Afrikaanse overheidsinstantie die over visa en verblijfsvergunningen gaat – the Department of Home Affairs – is een web van onduidelijkheid, continue veranderingen en helaas ook de nodige werknemers die je de plekken ‘kastje’ en ‘muur’ regelmatig laten aantikken.

Het is aan de immigratie-agenten van Intergate om deze frustratie en wanhoop zoveel mogelijk weg te nemen. Black Pen streeft ernaar om het proces zo makkelijk mogelijk te laten verlopen. Het is een van de grootste Zuid-Afrikaanse immigratiebureau in Kaapstad. Op het kantoor in het centrum van de Moederstad werken zowel Zuid-Afrikaanse als Duitse mensen. 

Om direct contact op te nemen met Black Pen verwijzen we je graag naar de contactgegevens van Black Pen. 

Heb je een Zuid-Afrikaanse partner of echtgenoot/echtgenote en wil je weten voor wat voor visum je dan in aanmerking komt? Daarover lees je alles in 'Verhuizen & Emigreren naar Zuid-Afrika'. 

Hieronder leggen we precies uit wat de regels en eisen zijn voor het aanvragen van een werkvergunning in Zuid-Afrika, met de nieuwe regels die in mei 2014 wettelijk doorgevoerd werden.  

Veelgestelde vragen over verblijfsvergunningen in Zuid-Afrika
Voordat we overgaan op de FAQs (frequently asked questions) over wonen en werken in Zuid-Afrika is het handig om eerst een paar belangrijke punten duidelijk te maken. Waaronder allereerst het verschil tussen een tijdelijke - en een permanente verblijfsvergunning - permanent residency, zoals dat officieel heet. Er bestaan meerdere soorten ‘tijdelijk verblijf’ in Zuid-Afrika, opgedeeld in verschillende categorieën. Wat je precies in Zuid-Afrika gaat doen, bepaalt in welke categorie je valt. Kom je in Zuid-Afrika studeren, reizen of stage lopen? Of kom je hier als expat werken of ga je aan de slag bij een lokaal bedrijf? Wil je een eigen bedrijf starten of wil je als gepensioneerde voorgoed verhuizen naar Zuid-Afrika?  Is je partner een Zuid-Afrikaan(se)? 

Allereerst een belangrijke opmerking over het jargon: wanneer het gaat om een tijdelijke vergunning, spreekt men over visa. Permanente vergunningen worden aangeduid als permits. 
Staat jouw vraag er niet tussen of wil je meer specifieke informatie over een ander type visum voor Zuid-Afrika, ga dan naar www.blackpen-immigration.com en/of neem direct contact op info@blackpen.co.za. 

1. Heb je voor een vakantie in Zuid-Afrika een toeristenvisum nodig?
Ja. Er zijn echter nationaliteiten – waaronder Nederlanders – die bij de douane automatisch een 90-dagen visum voor Zuid-Afrika krijgen, op vertoon van een geldig retourticket  - met een vertrekdatum binnen die 90 dagen.

2. Kun je een toeristenvisum verlengen?
Ja, je mag een toeristenvisum voor Zuid-Afrika eenmalig verlengen. Dan moet je je retourticket verzetten naar een datum die binnen die tweede periode van 90 dagen valt. De verlenging kun je door Black Pen laten doen, maar is de makkelijkste aanvraag om zelf te regelen. Zorg dat je naast je retourticket ook een recent bankafschrift en contant R450 voor de administratiekosten bij je hebt. Als je geen zin hebt om zelf in de rij te staan of meerdere keren terug te gaan naar het loket, kan Black Pen dit ook voor je doen.

3. Hoe lang van te voren moet je verlenging van het toeristenvisum aanvragen?
Let op: vroeger was het tijdig genoeg om een aanvraag voor verlening 30 dagen voor verloop van je huidige visum aan te vragen – dat moet volgens de nieuwe wetgeving maar liefst 60 dagen van te voren gebeuren! Als je al bij het begin van je reis weet dat je langer dan 90 dagen in het land wilt blijven, is het aan te raden om zo snel mogelijk de aanvraag tot verlenging in te dienen, maar de wettelijk verplichte norm is 60 dagen voor verloop. 

4. Ik wil graag een periode studeren in Zuid-Afrika. Wat moet ik doen?
Dan vragen we een study visa voor je aan: een relatief gemakkelijk visum om aan te vragen. Goed om te weten is dat je op een studievisum ook 20 uur per week mag werken. De nieuwe wetgeving behelst dat je moet studeren aan een instituut dat geregistreerd staat bij het Zuid-Afrikaanse Department of Higher Education om in aanmerking te komen voor een studievisum. Een talenschool valt hier niet onder. 

University of Cape Town aka de mooiste universiteit van Zuid-Afrika: wie wil hier nou niet een semester studeren?

5. Als ik word aangenomen door een Nederlands of internationaal bedrijf in Zuid-Afrika, moet ik dan alsnog een werkvisum voor Zuid-Afrika hebben?
Ja! Als je in Zuid-Afrika gaat werken heb je hoe je het ook wendt of keert een werkvergunning - work visa - nodig. In 9 van de 10 gevallen kun je een werkvergunning alleen aanvragen als je al aan baanaanbod op zak hebt. Als je een baan gevonden hebt en dus voor het eerst een werkvergunning aan wil vragen, kan dat tegenwoordig niet meer vanuit Zuid-Afrika gedaan worden, maar moet dit bij de Zuid-Afrikaanse Ambassade in Den Haag gebeuren. Kortom: je kunt niet op een toeristenvisum Zuid-Afrika binnenkomen, hier op zoek gaan naar een baan en dan vanuit hier proberen een werkvergunning aan te vragen.

Een werkvergunning is een van de meer ‘complexere’ vergunningen. Neem contact op met Black Pen om jouw specifieke situatie voor te leggen, en dan zullen zij je adviseren over het type werkvergunning dat jij het best kunt aanvragen (lees: waarop je de meeste kans maakt deze daadwerkelijk te krijgen). De contactgegevens van Intergate zijn te vinden op de website van Black Pen of neem direct contact op met via info@blackpen.co.za.  

Let op: vanaf nu is het voor mensen die voor het eerst een werkvergunning aanvragen niet meer mogelijk dit vanuit Zuid-Afrika te doen; dit kan alleen nog maar gedaan worden bij de Zuid-Afrikaanse Ambassade in Den Haag. Je kan dus niet meer Zuid-Afrika binnenkomen op een toeristenvisum en dan vanuit hier een aanvraag voor een werkvergunning indienen!

6. Welke verschillende soorten werkvergunningen voor Zuid-Afrika zijn er en hoe lang zijn ze geldig?
“De werkvergunningen voor Zuid-Afrika zijn op te delen in een aantal verschillende soorten. De geldigheidsduur van het werkvisum hangt af van de beambte die de vergunning afgeeft, van de specifieke categorie waaronder de werkvergunning valt en vanhet contract dat je met je werkgever afgesloten hebt (zie hieronder).



De verschillende soorten werkvergunning voor Zuid-Afrika zijn:

* Algemene werkvergunning (general work visa) - de meest aangevraagde werkvergunning, voor mensen die een baan aangeboden hebben gekregen bij een Zuid-Afrikaans bedrijf en daarvoor een werkvergunning aanvragen. Let op: deze werkvergunning is gekoppeld aan het bedrijf/werkgever waarvoor je de vergunning aanvraagt. Als je ontslagen wordt of voor een ander Zuid-Afrikaans bedrijf gaat werken, zul je een nieuwe werkvergunnning moeten aanvragen.

In principe is er met de nieuwe wetgeving maar een ding veranderd onder de general work visum-categorie: dat alle aanvragen vanaf nu langs de Department of Labour moeten. Dit ministerie gaat beoordelen of de noodzaak er echt is om een buitenlander aan te nemen ipv een Zuid-Afrikaan. Daarmee kun je ervan uitgaan dat het minder makkelijk is dan voorheen om die goedkeuring te krijgen. De aanvraag gaat vervolgens pas naar Home Affairs nadat de Department of Labour de noodzaak goedgekeurd heeft. Het moeilijke is eraan dat we niet weten hoe lang zo’n aanvraag bij de Department of Labor blijft liggen, maar het is waarschijnlijk dat het aanvraagproces langer wordt dan voorheen. Wederom geldt dat de eerste aanvraag in Nederland gedaan moet worden. Hoogopgeleid spreekt in je voordeel, talenkennis ook, evenals een goede dosis werkervaring.

De ervaring leert dat het aanvragen van deze werkvergunning bijna niet te doen is zonder de hulp van een immigratie-agent. Dat was altijd al zo, en is door de tussenkomst van het Ministerie van Arbeid niet veranderd, maar eerder versterkt. Waar Home Affairs al een lastig web kan zijn om bij de juiste personen terecht te komen, is het Ministerie dat nog meer. Black Pen neemt dit contact voor je over.

* Intra Company Transfers – werknemers van bedrijven met bijvoorbeeld zowel een tak in Nederland als in Zuid-Afrika, en die voor een periode van maximaal vier jaar komen werken in Zuid-Afrika omdat ze door het bedrijf worden uitgezonden.

De belangrijkste verandering rond ICT-visa is dat deze sinds mei 2014 voor max 4 jaar gelden (ipv de 2 jaar die hiervoor als maximum gold). Mensen wiens ICT tijdelijke visum binnenkort verloopt kunnnen derhalve in aanmerking komen voor een verlenging tot de uiteindelijke periode van vier jaar. 

De werkvergunningen die voorheen onder de quota work permit en de exceptional skills permit vielen, zijn komen te vervallen en samengegaan in een nieuwe categorie, een critical skills visa.

* Critical Skills Visa - een critical skills permit is bedoeld voor mensen die werkzaam zijn in een vakgebied waarin personeelsschaarste heerst. Er is een lijst afgegeven met zogeheten critical skills (critical skills list) en als iemands beroep op die lijst voorkomt, kan hij of zij onder deze categorie een werkvergunning aanvragen. Men heeft geen baanaanbod nodig om deze vergunning aan te vragen, maar moet wel binnen 12 maanden na afgifte van de vergunning aan kunnen tonen een baan gevonden te hebben binnen het betreffende vakgebied. De nadruk ligt op engineers, technisch personeel en banen binnen de ICT-sector, maar neem vooral contact op met Black Pen om uit te vinden of je in aanmerking komt voor dit critical skills visum. Emailen kan naar Black Pen via info@blackpen.co.za.    

* Corporate work permit - deze werkvergunning kan alleen worden aangevraagd door bedrijven. Het zijn hierbij vaak om grotere internationale bedrijven die in Zuid-Afrika een vestiging hebben of bijvoorbeeld callcentres die regelmatig meerdere mensen uit het buitenland aannemen. Dit soort bedrijven vragen dan een overkoepelende werkvergunning aan bij Home Affairs, waardoor zij vaak op korte termijn voor nieuwe medewerkers een werkvergunning in Zuid-Afrika kunnen aanvragen.

* Business work visa
De business work visa is bedoeld voor mensen die een eigen bedrijf in Zuid-Afrika willen starten. 
1. Alle aanvragen voor een business work visum moeten langs de Department of Trade & Industry en die gaan het bedrijf dat je wil opzetten eerst grondig bekijken. Ze analyseren met name of het bedrijf het nationaal belang van Zuid-Afrika dient. Het hebben van een solide business plan waarin je intenties, strategie, informatie over of je mensen gaat opleiden, etc is cruciaal, aangezien het Ministerie hier kritischer naar kijkt dan voorheen gebeurde. Black Pen kan starters helpen bij het opzetten van een goed business plan.
2. In plaats van vijf Zuid-Afrikaanse personeelsleden die voorheen verplicht in je nieuwe bedrijf aangenomen moesten worden, moet tegenwoordig 60 procent van al je personeel Zuid-Afrikaans staatsburger of permanent resident zijn.
3. Daarnaast moet je een bedrag van minimaal 5 miljoen Zuid-Afrikaanse rand in Zuid-Afrika investeren. 

Wederom geldt dat dit visum niet langer in Zuid-Afrika aangevraagd kan worden, maar dat je ook hiervoor naar de Zuid-Afrikaanse Ambassade in Den Haag dient te gaan.

Ben je op zoek naar meer specifieke informatie over de verschillende typen werkvergunningen of wil je advies over je eigen situatie, neem dan direct contact op met Black Pen.

7. Wat kost een werkvergunning in Zuid-Afrika?
Daar is geen gestandaardiseerd plaatje voor, dit verschilt per type werkvergunning. Het is het handigst om persoonlijk contact met Black Pen op te nemen met ons om een beter beeld te krijgen van de werkvergunning die jij nodig hebt, en op welk kostenplaatje je daarbij moet rekenen. Hun client managers kunnen je daar na het eerste gesprek een beeld van geven, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

8. Hoe weet ik voor welke werkvergunning ik in aanmerking kom?
In een eerste gesprek met de immigratieconsulente van Black Pen wordt bepaald óf, en zo ja, voor welk type verblijfsvergunning je in aanmerking komt. Mensen moeten zich wel goed realiseren dat niet iedereen zomaar in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning in Zuid-Afrika. Black Pen dient alleen een aanvraag voor een visum in als we er zeker van zijn dat binnen de regels van de wet onze klanten logischerwijs een vergunning zouden moeten kunnen krijgen, tot een zekerheid van bijna 100 procent.

8. Mag ik in Zuid-Afrika werken als mijn partner of echtgenoot in Zuid-Afrika op een tijdelijke verblijfsvergunning werkt? En wat als ik zelf een spousal of life partner temporary residence permit heb?
In beide gevallen is het antwoord helaas ‘nee’. Je mag op basis van de tijdelijke verblijfsvergunning van je partner of echtgenoot/echtgenote weliswaar in Zuid-Afrika wonen, dat betekent niet dat je ook in Zuid-Afrika mag werken. Daarvoor moet je apart een werkvergunning, work endorsement of business endorsement aanvragen. Meer hierover lees je in Wonen & Permanente Verblijfsvergunningen in Zuid-Afrika. In dit artikel lees je ook alles over de regels wanneer je partner of echtgenoot/echtgenote uit Zuid-Afrika komt.

9. Hoe lang moet ik wachten totdat mijn werkvisum voor Zuid-Afrika binnen is?
Aanvragen die bij de Zuid-Afrikaanse Ambassade in Den Haag ingediend zijn worden volgens Home Affairs binnen maximaal acht weken verwerkt, zo luidt het officiele statement. Bij verlengingen die in Zuid-Afrika gedaan worden is de doorlooptijd aanzienlijk lastiger te voorspellen, en zijn wachttijden van 18-24 maanden normaal. 

10. Mag je een werkvergunning voor Zuid-Afrika verlengen?
Ja, dat kan zo vaak, mits je aan de eerder genoemde voorwaarden voldoet. Uitzondering daarop is de Intra Company Transfer, die heeft een maximale duur van vier jaar. Als je na die gestelde vier jaar in Zuid-Afrika wil blijven wonen en werken, zul je in lokale dienst moeten treden.



13. Wat kan Black Pen doen voor deze  startende ondernemers op de Zuid-Afrikaanse markt?
In principe kunnen wij voor startende ondernemers alles van A tot Z regelen. We bereiden vanuit hier het hele pakket voor, zowel aan de kant van het aanvragen van de benodigde visa het registreren van het bedrijf, evenals hulp met het schrijven van een business plan, indien gewenst. In de loop van het proces moeten de starters op bezoek bij de Zuid-Afrikaanse Ambassade in Den Haag: er geldt namelijk een verschijningsplicht voor vergunningaanvragers. Als ze daar langs gaan moeten ze het pakket dat wij in z’n geheel voor ze hebben voorbereid – en tijdig naar Nederland versturen met DHL – en hun paspoort meenemen naar de ambassade. Daar vragen ze dan een tijdelijke verblijfsvergunning voor 1 tot 5 jaar - dat hangt van de beamte af – aan. Die wordt over het algemeen binnen een dag of tien al afgegeven. Met dat visum reizen ze naar Zuid-Afrika. Zodra ze hier zijn gaan we dan meteen samen naar Home Affairs om de permanente verblijfsvergunning aan te vragen. Als je zo’n bedrag in Zuid-Afrika investeert, kom je namelijk in aanmerking om permanent residency in Zuid-Afrika aan te vragen.

14. Van Home Affairs wordt gezegd dat ze behalve bureaucratisch, ook nogal ondoorgrondelijk en wispelturig te werk gaan. Hoe gaat Black Pen daarmee om en hoe kunnen jullie klanten daarin bijstaan?
Het is waar dat Home Affairs niet altijd doet waartoe ze wettelijk verplicht is, en vaak al helemaal niet binnen de gestelde tijd. Dit kun je aanvechten, en indien nodig doen wij dat ook. Eerder spanden we succesvol een zaak aan tegen Home Affairs, toen heel veel van onze klanten buitensporig lang moesten wachten op hun verblijfs- en werkvergunningen voor Zuid-Afrika. Na die rechtzaak kwamen er bijna 500 vergunningen vrij voor onze klanten. En had Home Affairs ineens aanzienlijk meer respect voor ons. Echter, je hebt als immigratiebureau natuurlijk wel een relatie met Home Affairs te onderhouden, daar balanceren we dus tussenin.

15. Hoe gaan jullie om met de regelmatig veranderende eisen vanuit Home Affairs?
Naast onze verschillende client managers die direct contact onderhouden met onze klanten, hebben we ook een heleboel administrators in dienst. Elke administrator is verantwoordelijk voor een specifieke categorie vergunningen en houdt nauwkeurig bij wat er in zijn of haar categorie gebeurt op het gebied van regels en wetgeving. Ook hebben we een full time operations manager die dit bijhoudt.

16. Wat maakt Black Pen de beste agent om mee in zee te gaan bij het aanvragen van een werkvergunning voor Zuid-Afrika?
Naast het feit dat Black Pen helpt met het ontwijken van de lange wachtrijen, zorgen zij er ook voor dat je geen frustrerende, onpersoonlijke gesprekken hoeft te voeren. Dit soort zaken komen helaas kijken bij het aanmeldingsproces van een visum. Black Pen wijst een immigratieconsultant aan je toe die op de hoogte is van alle immigratiewetgeving. Deze persoon kan je goed adviseren over welk visum je nodig hebt en je vervolgens helpen met de procedure. 

17. Tot slot: waarom zou ik het wel of niet zelf moeten proberen een werkvisum of verblijfsvergunning voor Zuid-Afrika te krijgen – zonder gebruik te maken van een immigratie-agent dus?
Het ligt er sowieso aan welk type vergunning je precies aanvraagt – sommige ervan (zoals het toeristen- of het studievisum) zijn relatief gemakkelijk om zelf aan te vragen, te krijgen of te verlengen. Mensen die willen dat wij dit voor ze doen, doen dit veelal uit ‘gemakzucht’, omdat ze geen zin hebben om lang in de rij te moeten staan.


Elke dag wakker worden met dit uitzicht... tja, dan wil iedereen wel in Zuid-Afrika werken! 

Agent versus zelf doen
Maar zeker voor de langere verblijfsvergunningen denk ik echt dat het aan te raden is om dit via een agent te doen. Allereerst omdat je, als je aan tafel gaat zitten met een immigratie-agent, je hoogstwaarschijnlijk veel nieuwe inzichten krijgt over je visum en de mogelijkheden dan wanneer je zelf probeert dingen op een rij te krijgen. Niemand aan de balie gaat je dat allemaal uitleggen en wellicht kom je bijvoorbeeld wel voor een permanente vergunning in aanmerking, zonder dit te weten! Mocht het misgaan bij Home Affairs – wat helaas regelmatig gebeurt – dan heb je verder een heel kantoor achter je staan, in plaats van dat je in je eentje bij de balie van Home Affairs met je papiertje staat te zwaaien.

Tenslotte is het vrij moeilijk te achterhalen wat je aan documenten precies voor welk type vergunning in moet dienen. Regelmatig staan mensen die zelf hun werkvergunning of verblijfsvisum proberen te regelen voor de zoveelste keer aan de balie bij Home Affairs omdat ze toch nóg een ander formulier of brief nodig bleken te hebben. Dat gebeurt niet bij ons, wij hebben een zorgvuldige checklist van alle nodige documenten per vergunning, die heel nauwlettend door ons bijgehouden wordt. Ik zeg altijd dat een juiste aanvraag je verblijf in Zuid-Afrika verzegelt – het is gewoon iets dat je goed moet regelen, juist omdat er door Home Affairs behoorlijk streng op gelet wordt bij het verstrekken van vergunningen.

Naast al deze informatie over tijdelijke verblijfsvergunningen, werkvergunningen en permits die mensen nodig hebben om in Zuid-Afrika te kunnen werken, vroegen we Marcia ook de hemd van het lijf over het aanvragen van een permanente verblijfsvergunning (permanent residency). Daarover lees je alles in 'Verhuizen & Emigreren naar Zuid-Afrika', waarin we onder meer ingaan op criteria voor mensen met een Zuid-Afrikaanse partner of echtgenoot.

Volg KaapstadMagazine.nl voor de leukste, laatste en meest interessante updates en nieuwtjes uit Kaapstad. We zijn te vinden op Facebook en Twitter en te volgen via onze gratis maandelijkse nieuwsbrief. De mooiste foto's posten we elke dag op Instagram.